Εργασιακός Μεσαίωνας ή «Ανθρωποχρηματιστήριο»;

από: kafeneio-gr.blogspot.com
Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Σε προηγούμενες εποχές της ιστορίας, είχαμε ελεύθερους και δούλους, πατρίκιους και πληβείους, φεουδάρχες και δουλοπάροικους. Στη σημερινή καπιταλιστική-βιομηχανική κοινωνία έχουμε από τη μια τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής- τους κεφαλαιοκράτες και από την άλλη τους μισθωτούς-εργάτες. Αν κρίνουμε από την μέχρι σήμερα πορεία της ανθρωπότητας, θα ήταν εντελώς αντιεπιστημονικό αλλά και ανόητο να ισχυριστούμε, ότι εδώ σταματάει η εξέλιξη και πως από εδώ και πέρα, αυτό το σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας θα συνεχίζει να υπάρχει, εσαεί και δίχως καμία αλλαγή. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, κάποιοι απολογητές του υπάρχοντος συστήματος, που συλλήβδην, κατηγορούν ως αναχρονιστή όποιον διαφωνεί μαζί τους, προσπαθούν να μας πείσουν (βλέπε Ανδριανόπουλος), πως:«Η ταυτότητα της εποχής μας σημαδεύεται από την κυρίαρχη παρουσία του ρίσκου σε κάθε φάση της ζωής. Η αβεβαιότητα είναι η μόνη βεβαιότητα και οι πιθανότητες της επόμενης στιγμής είναι ένα παιχνίδι ρώσικης ρουλέτας. …Εφόσον λοιπόν αυτό θα είναι το μέλλον, καλό είναι να συνηθίσουμε να βλέπουμε την αβεβαιότητα σαν μια καθημερινή πλέον ρουτίνα .»Με λίγα λόγια μας λένε, λένε στους νέους «μην αγωνίζεσαι να αλλάξεις κάποια πράγματα στον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας γιατί αυτή η μορφή οργάνωσης είναι η τέλεια, η ιδανική. Αντί να προσπαθείς μάταια να αλλάξεις την κοινωνία, προσπάθησε να αλλάξεις τον εαυτό σου, να προσαρμοστείς. Μέσα σε αυτό το πνεύμα των καιρών της απόγνωσης και του no future για τους νέους, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους φαινόμενα όπως αυτό του Florian Lucke. Ο Florian Lucke, φοιτητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο Zeppelin του Friedrichshafen της Γερμανίας, φαίνεται πως αλλάζει τη φύση των εργασιακών σχέσεων ακόμη και την ουσία της αξίας της εργασίας ή αυτού που λέμε ανθρώπινο κεφάλαιο (Human Capital). Ο Florian, δεν έχει χρήματα για να συνεχίσει τις σπουδές του και απευθύνθηκε στην ελεύθερη χρηματαγορά, προσφέροντας ότι έχει, τον εαυτό του. Εφτιαξε ένα Business Plan, όπως όλες οι εταιρείες που θέλουν να εισαχθούν στο χρηματιστήριο και επειδή κάτι τέτοιο απαγορεύεται στη Γερμανία, απευθύνθηκε σε μια μη κερδοσκοπική εταιρεία της Ελβετίας, η οποία προωθεί ανθρώπινες χρηματιστηριακές αξίες. Βρήκε ήδη τρεις επενδυτές, οι οποίοι αγόρασαν μετοχές αξίας οκτώ περίπου χιλιάδων ευρώ, όσα δηλαδή και τα δίδακτρα ενός έτους. Όταν ο Florian βγει στην αγορά εργασίας, σύμφωνα με το συμφωνητικό που έχει υπογράψει, το 30% από το μηνιαίο εισόδημά του θα το καταθέτει στους λογαριασμούς τους. Αυτό, δεν διαφέρει σε τίποτα από τις σχέσεις εργασίας του Μεσαίωνα ανάμεσα στον φεουδάρχη- γαιοκτήμονα και τον δουλοπάροικο. Το σκεπτικό του Florian είναι πολύ απλό. Σε μια κοινωνία αβεβαιότητας και ανασφάλειας, με υψηλή ανεργία, όπου κανένας εργοδότης δεν νοιάζεται αν ένας εργάτης του αρρωστήσει ή πεθάνει, αφού έξω στην αγορά υπάρχουν χιλιάδες άνεργοι που μπορούν να τον αντικαταστήσουν, για τον Florian δεν θα ισχύει το ίδιο. Τουλάχιστον εκείνοι που επένδυσαν στην καριέρα του έχουν κάθε λόγο να νοιάζονται για την υγεία του και για την επιτυχία του γιατί από αυτήν θα εξαρτηθούν και οι επενδύσεις του. Το ίδιο ίσχυε και με τους σκλάβους. Ο σκλάβος ήταν ιδιοκτησία κάποιου και αυτός είχε κάθε λόγο να νοιάζεται για την υγεία του, όπως ακριβώς νοιαζόταν για την υγεία του αλόγου του ή του σκύλου του. Ο σύγχρονος, δήθεν ελεύθερος μισθωτός εργαζόμενος, όταν αρρωστήσει, όταν μείνει ανάπηρος, όταν ξεπεράσει την ηλικία των 50 και είναι μακροχρόνια άνεργος, θα ανακαλύψει ότι δεν νοιάζεται κανείς, πολλές φορές ούτε οι συγγενείς του, πόσο μάλλον οι πρώην και οι δυνάμει εργοδότες του. Τα επόμενα χρόνια θα ζήσουμε απάνθρωπες συνθήκες, που δεν μπορούμε καν να τις διανοηθούμε. Αν κάποιος προέβλεπε πριν 60 χρόνια ότι θα έρθει εποχή, που θα πεθαίνουν εκατομμύρια παιδιά από την πείνα, που θα πουλούν κάποιοι τα όργανά τους για χίλια ευρώ, που θα πεθαίνουν δίπλα μας χιλιάδες γνωστά μας παιδιά από ναρκωτικά και εμείς θα τους προσπερνάμε σαν να μην υπάρχουν, θα τον περνάγαμε για τρελό. Και όμως συμβαίνουν αυτά και πολλά-πολλά άλλα χειρότερα αλλά εμείς παραμένουμε απλοί θεατές, γιατί εθιστήκαμε στη βαρβαρότητα της αδιαφορίας. Μιας αδιαφορίας που βολεύει μόνο εκείνους τους λίγους, που ζουν μια ονειρική ζωή γιατί οι πολλοί ζούμε στον κόσμο της άγνοιας και της βλακείας. Αξιολύπητοι εγωιστές, πνευματικά γυμνοί και εξουθενωμένοι, ζούμε ο ένας δίπλα στον άλλο σαν κόκκοι άμμου στην έρημο- ο καθένας αποκομμένος από το γείτονά του, και όλοι στείροι. Αν έρθει μια θύελλα, που έρχεται ήδη, θα παρασυρθούμε σε έναν θανατηφόρο ανεμοστρόβιλο.